YAŞATMAK İÇİN, HAYATLARINI FEDA ETTİLER Söyleşi: Doç. Dr. Murat Tutanç

Söyleşi: Doç. Dr. Murat Tutanç

1- Birçok sağlık çalışanımızı ve çok önemli doktorlarımızı korona virüs nedeniyle kaybettik. Bir sağlık personeli ve göreve başlayan bir doktor ortalama kaç senede yetişiyor?

Korona virüs pandemisi maalesef birçok vatandaşımız ile birlikte birçok sağlık çalışanımızı sağlık şehidi olarak kaybettik, öncelikle hastalarımızı şuan tedavi görenlere Allah’tan acil şifalar diliyor, yakınlarını kaybedenlere de sabırlar diliyorum.

Evet, bir hekimlise den sonra 6 yıl Tıp Fakültesi ardından 2 yıl pratisyen hekim olarak mecburi hizmet, ardından TUS sınavına girerek en az 4 yıl süren uzmanlık ve asistanlık süresi, yine ardından 2 yıl uzmanlık için mecburi hizmet, ardından üst ihtisas veya yan dal istiyor ise 3 yıl üst ihtisas alarak yetişiyor. Ben yazarken bile yoruldum, gelin kaç yıl olduğunu hesaplayalım. Ortalama 14-17 yıl arası bir eğitimden sonra uzman hekim olabiliyorsunuz. 17 yaşındaki gencecik çocuklarımız liseden sonra ortalama 30-35 yaşlarında uzman hekim olabiliyor. Hele akademik kadro, daha uzun ve meşakkatli süreç...

2- Sağlık çalışanlarının bu süreçte en büyük isteği nedir ?

Sağlık çalışanlarının bu süreçte bir halktan istediği, iki hükümetten istedikleri şeklinde iki ana grupta değerlendirebiliriz. Bir halktan saygı ve itibar bekliyor. Özellikle de kurallara uyarak hastaneleri gereksiz yere meşgul etmemelerini bekliyoruz. Devletten beklediğimiz ise sosyal itibarımız ve haklarımızı alabilmemiz olarak sıralayabiliriz.

Bu konuda Tabip odalarının hak arama konusunda bizleri temsil etmesi gerekirken maalesef Tabip odaları bu görevlerini unutmuş ve biz sağlık çalışanlarının hakları dışında her türlü hak talep ediyor ve bu biz sağlık çalışanlarını gerçekten üzüyor.

3- Sağlık çalışanlarının yaşadığı riskler her zaman bu kadar büyük müydü?

Evet, riskler hep büyüktü, ancak pek çok vakası ölümle sonuçlanan pandemi sürecini yaşıyoruz. Elbette şu an daha büyük risk altındayız. Salgından önce ve şimdi korona virüsten başka bulaşıcı hastalığa sahip pek çok hasta ile karşı karşıya kalmaktaydık. Şu an tüm dünyayı etkileyen bir sorun ve bu savaşta en ön cephede biz sağlık çalışanları savaşmaktayız ve her zaman layığı ile ve gerekeni en üst düzeyde görevimizi yapmaktayız. Salgından önce de, sonra da hastalığından dolayı tedavisi aksatılan hasta yok.

4- Koronavirüs geçirip iyileşen hastaların geleceği için bir risk var mı? Hayatı tamamen normale dönüyor mu?

Tedavi olup iyileşen vakalar kesinlikle yakın takip altına alınmalı ve özel oluşturulacak Covid-19 izlem polikliniklerinde belirli aralıklarla takip edilmesi uygun olacaktır. Takip sırasında; akciğer, nörolojik, psikolojik, göz ve diğer organlar yakinen takip altında tutulmalı. Yeni bir hastalık. Uzun süreli etkilerini zamanla öğreniyoruz. Tedavi sonrası iyileşen vakalarda her şey eskisi gibi olmayabilir maalesef.

5- Korona virüs geçirmiş çocuk ve yetişkinlerde diyabet riski var mı?

Birebir ilişki konusunda bir veri olmamakla beraber özellikle tip-1 diyabet için risk faktörü ve enfeksiyon sırasında atak oluşabilmektedir. Pek çok klinikte hastalıkla direk ilişki kurulamasa da yeni tanı alan tip-1 diyabet vakalarının arttığı gözlenmekte.

6- Yeni normal düzenin devam edeceği, yeni tedbirlerin ise sadece vakaların arttığı bölgelerde alınacağı biliniyor. Bu şartlar altında salgın Türkiye’de en az ne kadar sürer?

Ülkemizde ve dünyada ne zaman bu pandeminin biteceği ile ilgili değişik görüş ve komplo teorileri olmakla beraber benim şahsi görüşüm 2021 yaz ayına kadar bu pandeminin değişik dalga boylarıyla hayatımızı etkileyeceğidir.

7- Sizce ne zamana kadar maske takacağız?

En az 1 yıl daha maske olayı devam edecek gibi, pandemi devam etse bile psikolojik ve ruhsal korkular açısından maske takmaya daha belirli bir süre devam edeceğiz gibi görünüyor.

8- Yurt dışında olası bir aşının bulunması ve onaylanması durumunda, bu aşı gerçekten güvenilir olur mu?

Yurt dışında veya ülkemizde aşı bulunması bizim en büyük hayalimiz ama gönül ister ki bu aşının ülkemizden bir bilim adamı tarafından bulunsun. Aşı bulunması ve üretilmesi belirli süreçlerden geçtiği için güvenilir ve uygulanabilir bir aşı tüm toplum tarafından kabul görebilir. Burada bilim kurulu ve devletimize güvenmemiz gerekiyor.

9- Tedavi noktasında neredeyiz?

‘İlacı verdim iyileşti’ gibi bir tedavimiz maalesef henüz yok. Korona virüs için birebir etkin bir tedavi olmamakla beraber biz hekim olarak virüsü tanımaya başladık. Neler yapabileceği konusunda deneyimlerimiz bu süreçte arttı. Şuan en azından ülkemiz için söyleyebilirim ki tüm etkili tedavi protokolleri anlık ve çok etkili bir şekilde yapılmaktadır.

10. Peki hocam izolasyonu nasıl yapacağız?

İzolasyonun nerede yapıldığı önemli. Hastanelerde bu durum organize edilmiş zaten. Pozitif hastalardan olanağı olmayan veya izolasyona uymayanların belirli merkezlerde toplanma çalışmaları sürmekte. Evde izolasyon ise zor ama uygulanabilir. Hasta kişinin mümkünse odasının, banyo-tuvaletinin ayrılması önemli. Havlu, kap-kacak gibi eşyaların ayrılması bulaşıcılığı azaltacaktır. Tabi evde bile maske ile dolaşmak atlanmaması gereken bir durum..

Değerli hocam, başarılarınızın devamını diler verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim. Ben de değerli hocamız Doç. Dr. Murat Tutanç’a bu söyleşi için çok teşekkür ediyorum.

Koronavirüs salgını sonucunda hayatını kaybeden tüm vatandaşlarımızı rahmetle, bu savaşın en ön safında hayatları pahasına mücadele eden ve hayatlarını kaybeden sağlık çalışanlarımızı minnetle anıyoruz.