Neden-nasıl sorunsalı ile giriş yapıp yaşadıklarımıza bir bir neden sorusunu soralım. İnsanoğlu ‘neden’ diye sordukça ‘nasıl’ın cevabını bulmuştur. Daha doğrusu bu cevapla geçiştirilmiştir. Bilimde ‘Nasıl’ın cevabı her zaman vardır. Bulunamayan cevaplar keşfedilmeyi bekler. Ama iş ‘neden’e gelince her soruya cevap bulamayız. Bulduğumuzu sandıklarımız da aslında ‘nasıl’ın cevabıdır. İş derinleşince bilim ‘neden’ sorusuna cevap veremez. Felsefe ve inançlar bu esnada devreye girer. Ancak bir amaç uğruna yapılmış bir işe neden diye sorabilirsiniz. Amaç varsa ‘neden’ sorusunun cevabı da vardır.
Bir olayı çözümlemek için sadece ‘nasıl’ sorusuna cevap vermek yetersizdir. ‘Neden’ diye sormak gerekir. Bu soruyu sormaya sormaya körelmiş zihinlerle yaklaşıyoruz karşılaştıklarımıza. Televizyonlarda ve çeşitli medya organlarında hep salgının 'nasıl çıktığını, nasıl yayıldığını, nasıl hastalık yaptığını, hastalığın nasıl seyrettiğini, nasıl önlem alınması gerektiği, salgının nasıl geçeceği hep anlatılıyor değil mi? Yine teknolojinin nasıl geliştiğini, sosyal medyanın nasıl yaygınlaştığını, ülkelerin ekonomik krize nasıl girdiğini, IMF yardımlarının nasıl planlandığını öğreniyoruz...
Şimdi bu olaylara neden soruları soralım. Salgın neden çıktı? Salgın neden Çin’de yayılmadı da bütün dünyada yayıldı? Salgın neden Çin’e daha önce diz çöktüren ülkelerde ağır seyrediyor? Salgını başta önemsemeyen İngiltere başbakanı neden hastalığa yakalandı? Neden karayla ilgisi olmayan uçak gemilerinde salgın görüldü?
‘Neden’ sorularını virüs özelinde ilerletelim. Neden Korona virüs seçildi? Neden Korona virüs salgını ile ilgili tatbikatlar ve simülasyonlar yapıldı? Neden Korona virüs salgını için hep 2020 yılı işaret edildi? daha önce tarihte görülmemiş Korona virüs salgınları neden 20 yılda 3 sefer görüldü? Neden salgın Çin’de başladı? Neden Çin’de yayılmayıp tüm dünyaya yayılabildi? Bill Gates neden Korona virüs ile ilgili aşı çalışmaları yaptı? Neden başka başka virüs değil?
Şimdi değişik gelişmelere neden sorusu soralım. Dünya Sağlık Örgütü ve Çin neden salgının yayılmasını ister tarzda açıklamalar yapıyor? Yine aynı ikili neden sürekli korku ve kaosa yol açacak açıklamalar yapıyor? IMF neden borç vereceği ülkelerin vatandaşlarına çip takmak istiyor? Sahi neden insanlara çip takılmak isteniyor? İklimin bozulmasında, dünyanın ısınmasında neden fosil yakıtların kullanılması suçlandı? Neden bu yakıtların kullanılması çok azalsa da dünya ısınmaya devam ediyor? İklimin bozulmasına insanlar neden alıştırılıyor?
Biraz da teknoloji şirketleri ve yaptıklarına soru soralım. Bu avaneler neden elektrikli cihazlar 19. Yüzyılın başında keşfedilse de fosil yakıtları seçtiler? Neden şimdi fosil yakıtlardan vazgeçiyorlar? Teknolojik gelişmeler neden insanın kontrolüne yönelik olarak hızla gelişiyor? Neden hafızayı silip yenisini koyabilecek çalışmalar yapılıyor? Neden beyin kontrolüne yönelik çalışmalar yapılıyor? Neden kısa zamanda uzaya 60.000 uydu gönderiliyor? Neden yapay zeka devleti ilk Çin’de deneniyor? Teknoloji şirketleri neden aşı çalışmalarına sponsor oluyor?
Cevapları zor sorular mı? Yoksa kolay mı? Sadece ‘nasıl’dan sıyrılıp ‘neden’ diye sormaya başlamak gerekiyor.
Sağlıcakla kalın...
